Inleiding
en aanleiding
Grotere banden leveren
bodemvrijheid, vergroten de maximale diepte voor doorwaden en vergroten de
maximale hoeken voor het op- of afrijden van heuvels, maar grotere banden
werken meestal niet optimaal met OEM / originele gears (versnellingen).
Autofabrikanten maken auto’s voor op de straat, wat betekent dat ze een hoge
gearing kiezen voor snelle acceleratie en weinig benzineverbruik. Als grotere
banden onder deze auto’s worden gemonteerd, dan kan de koppeling snel
verslijten door de hoge eerste versnelling. Motorprestaties en benzineverbruik
kunnen eronder lijden, omdat de motor gedwongen wordt om harder te werken
buiten zijn optimale toerental bereik. Topsnelheid op de snelweg kan toenemen,
maar ook lage snelheden tijdens de trail. Het kan ook zo zijn dat de laatste
versnelling onbruikbaar wordt, waardoor de topsnelheid zelfs afneemt.
Er zijn twee
belangrijke motivaties voor nieuwe Ring en Pinions (R&P’s), de eerste is
het terugkeren van de Jeep naar originele overbrenging om motorprestaties te
verbeteren en het afnemen van slijtage aan koppeling en transmissie. De tweede
motivatie is het verhogen van offroad-prestaties met een lagere gearing. Met
een lagere gearing kan de Jeeper langzamer door / over de obstakels wat hem of
haar betere controle geeft, zodat er kleinere kans is op schade aan de Jeep en
verwondingen aan omstanders. De lagere gearing kan echter nadelig zijn voor de
topsnelheid.
Jeep met SOA op een "ramp" (Limburg, mei 1998) |
Gear
ratio
Gear ratio wordt
berekend door het aantal tanden van de ring gear te delen door het aantal
tanden van de pinion gear. Hoe hoger het getal, des te lager is de ratio: een
5.29 gear heeft een lagere ratio, levert meer kracht, maar ontwikkelt een
hogere toerental (RPM, rotaties per minuut) dan een 4.10 R&P bij dezelfde
snelheid. De ratio 4.10 betekent dat voor elke 4.10 omwentelingen bij de input,
de output 1 keer draait. De aandrijfas draait dus 4.10 keren en het wiel maar 1
keer.
Aanbevolen RPM voor
snelheden van ongeveer 60-65 MPH (95-105 km/uur):
~ 4 cilinder motor:
3000-3400 toeren per minuut;
~ 6 cilinder motor:
2600-3200 toeren per minuut;
~ Small block:
2400-3000 toeren per minuut;
~ Big block: 2200-2800
toeren per minuut;
~ Diesel: 1800-2200
toeren per minuut.
Voordat ik een aantal
formules geef, zal ik eerst beschrijven hoe je een metrische maat voor banden
in inches omzet.
Het
converteren van metrische bandmaten in inches
Metrische bandmaten
bestaan uit drie componenten: breedte, aspect ratio en wielmaat. Vaak worden
deze componenten nog vergezeld door een enkele letter of een tweetal letters: P
voor passenger car of LT voor light truck. De eerste drie componenten zijn
nodig om de diameter van de band uit te rekenen.
Help!! Ik zie niets meer. |
De breedte is, heel
simpel, de breedte van de band in mm. Bijvoorbeeld: de bandmaat P215/75R15
heeft een breedte van 215 mm. Het volgende component is de aspect ratio. De
aspect ratio is het percentage van de breedte, die de hoogte van de zijkant van
de band bepaalt. In het bovenstaande voorbeeld is de aspect ratio 75 of 75%,
dus de hoogte van de zijkant is 75% van 215 is 161.25mm. Als je de diameter van
de band wil, dan moet je rekening houden dat de diameter van de band twee
secties van de zijkant bevat. Dit betekent dat de zijkant van de band 161.25 x
2 = 322.50 mm aan de diameter van de band bijdraagt.
Het volgende component
is de wielmaat. In het bovenstaande voorbeeld is de wielmaat 15 inch. Als je de
totale zijkant in inches converteert dan krijg je 322.50mm x 0.03937 in/mm,
oftewel ongeveer 12.7 inches. Tel dit op bij de wielmaat en je krijgt de diameter:
15" + 12.7" = 27.7 inches. Dus een P215/75R15 band heeft een diameter
van ongeveer 27.7 inches.
Ik wil hier even
benadrukken dat de werkelijke maten vaak verschillen van de maten die op de
banden staan, en dat dit per merk verschilt. Dezelfde bandmaat bij twee
verschillende merken kan in werkelijkheid 2 inches meer of minder zijn!!
Formules
voor gear ratio
De volgende formules
helpen te bepalen welke gear ratio (R&P) je nodig hebt. Houd in gedachte
dat dit een benadering is en afhankelijk is van andere factoren die inherent
zijn aan je Jeep.
VOOR HANDGESCHAKELDE TRANSMISSIES ZONDER OVERDRIVE:
Gear ratio = RPM x Diameter band / (MPH x 336)
Voorbeeld: als je 2800 toeren per minuut wil bij 60 MPH en 30" banden
hebt, dan wil je ongeveer 4.17 gears. De formule werkt simpeler met: 2800 / 60
/ 336 x 30 = 4.17
RPM = Gear ratio x MPH x 336 / Diameter band
Voorbeeld: een Jeep die 60 MPH rijdt met 4.10 gears en 30 inches banden,
daarvan draait de motor ongeveer 2755 toeren per minuut
VOOR AUTOMATISCHE TRANSMISSIES ZONDER OVERDRIVE:
RPM = Gear ratio x MPH x 355 / Diameter band
Voorbeeld: een Jeep met 4.10 gears en 30 inches banden die 60 MPH rijdt,
daarvan maakt de motor ongeveer 2911 RPM's
VOOR JEEPS MET OVERDRIVE:
RPM = Gear ratio x OD x MPH x 336 / Diameter band
Voor automatische overdrive: OD = 0.7
Voor handgeschakelde overdrive: OD = 0.8
Voorbeeld: de motor van een Jeep met 5.29 gears, 32 inches banden en
automatische overdrive die 60 MPH rijdt, maakt ongeveer 2333 toeren per minuut
Even testen of ik een bodylift nodig heb (Ardennen, mei 1998) |
Een
voorbeeld
De volgende tabel is
gebaseerd op 65 MPH (105 km per uur) en een 1:1 gear ratio in een hand
geschakelde transmissie (vierde versnelling). Opmerking: als je Jeep met een
automatische transmissie is uitgevoerd, dan zal het toerental hoger zijn dan
wat in de tabel staat, omdat de transmissie en koppelconverter slipt. Bij een
transmissie met overdrive zal het toerental 15-30% lager zijn dan in de tabel,
afhankelijk van het voertuig. Zie voorgaande overzicht voor het aanbevolen
toerental van jouw Jeep.
|
2.73 |
3.07 |
3.55 |
3.73 |
4.10 |
4.27 |
4.56 |
4.88 |
5.13 |
5.29 |
5.38 |
5.71 |
28" |
2129 |
2395 |
2769 |
2909 |
3206 |
3331 |
3557 |
3806 |
4001 |
4126 |
4196 |
4454 |
29" |
2056 |
2312 |
2674 |
2809 |
3095 |
3216 |
3434 |
3675 |
3863 |
3984 |
4052 |
4300 |
30" |
1987 |
2235 |
2584 |
2715 |
2992 |
3109 |
3320 |
3553 |
3735 |
3851 |
3917 |
4157 |
31" |
1923 |
2163 |
2501 |
2628 |
2896 |
3008 |
3213 |
3438 |
3614 |
3727 |
3790 |
4023 |
32" |
1863 |
2095 |
2423 |
2548 |
2805 |
2914 |
3112 |
3331 |
3501 |
3610 |
3672 |
3897 |
33" |
1807 |
2032 |
2349 |
2489 |
2720 |
2826 |
3018 |
3230 |
3395 |
3501 |
3561 |
3779 |
34" |
1754 |
1972 |
2280 |
2396 |
2640 |
2743 |
2929 |
3135 |
3295 |
3398 |
3456 |
3668 |
35" |
1704 |
1916 |
2215 |
2328 |
2565 |
2664 |
2845 |
3045 |
3201 |
3301 |
3357 |
3563 |
36" |
1656 |
1862 |
2154 |
2263 |
2493 |
2590 |
2766 |
2961 |
3112 |
3209 |
3264 |
3464 |
37" |
1611 |
1812 |
2095 |
2202 |
2426 |
2520 |
2692 |
2881 |
3028 |
3123 |
3176 |
3370 |
38" |
1569 |
1784 |
2040 |
2144 |
2362 |
2454 |
2621 |
2805 |
2948 |
3040 |
3092 |
3282 |
39" |
1529 |
1719 |
1988 |
2089 |
2303 |
2391 |
2554 |
2733 |
2873 |
2962 |
3013 |
3198 |
40" |
1491 |
1676 |
1938 |
2037 |
2244 |
2331 |
2490 |
2664 |
2801 |
2888 |
2937 |
3118 |
41" |
1454 |
1635 |
1891 |
1987 |
2189 |
2275 |
2429 |
2599 |
2733 |
2818 |
2866 |
3042 |
42" |
1420 |
1596 |
1846 |
1940 |
2137 |
2220 |
2371 |
2538 |
2668 |
2751 |
2798 |
2969 |
43" |
1387 |
1559 |
1803 |
1894 |
2087 |
2169 |
2316 |
2479 |
2606 |
2687 |
2733 |
2900 |
44" |
1355 |
1524 |
1762 |
1851 |
2040 |
2219 |
2263 |
2422 |
2546 |
2626 |
2670 |
2834 |
XXXX |
Rijden op de snelweg, laag benzineverbruik. |
XXXX |
Dagelijkse auto, beste overall prestatie. |
XXXX |
Trekauto en kracht, slechter benzineverbruik. |
Crawl
ratio
De crawl ratio wordt
vaak gebruikt om de gearing te vergelijken. De crawl ratio wordt bepaald door
de eerste versnelling van de transmissie, of een extra toegevoegde lage gear,
en laag bereik van de transfer case. Voorbeeld: veel Wranglers hebben een eerste
versnelling van 3.83:1, het laag bereik van de transfer case is 2.72:1, en de
ring en pinion is 3.07:1 (of kortweg 3.07). Dit betekent dat de crawl ratio is
3.83 x 2.72 x 3.07, oftewel ongeveer 32:1. Monteer grote banden onder deze
Wrangler en het wordt moeilijk om deze Jeep onder controle te houden bij
technische trials. Een crawl ratio van ongeveer 60:1 is vaak een goed doel. Ik
ken een paar extreme Jeepers die boven de 100 zitten (ik wil in mijn 1989
Wrangler een 4:1 kit in mijn tussenbak monteren, waardoor ik op 104:1 uitkom).
Wat
is de ratio van mijn Ring en Pinion??
De ring en pinion
bevinden zich in het differentieel huis van de as. De pinion neemt de input van
de aandrijfas en roteert de ring. De ring draait het differentieel, die de axle
shaft roteert. Er is een grote variëteit aan ring en pinions ratio’s
beschikbaar van ongeveer 2.73:1 tot 6.50:1, afhankelijk van het model van de
as. Omdat de ratio’s van de transmissie en transfer case vrij definitief zijn,
is het veranderen van de R&P de makkelijkste en minst dure methode om de
gearing van je Jeep te modificeren.
Het te weten komen van
je R&P is niet altijd makkelijk. De fabrikant kan één van de verscheidende
ratio’s gebruikt hebben, afhankelijk van motor, transmissie, en optiepakket. De
makkelijkste methode is het vinden en proberen te lezen van een label op het
differentieel huis. Soms is dit label geplaatst op de deksel van het
differentieel huis. Het kan ook een code zijn die in het huis gedrukt is en
waarvoor je in je handleiding moet zoeken.
Nog even showen… |
Een zekere methode om
je ratio te bepalen, is het openen van de as en te kijken. Vaak is de ring
gemerkt met getallen voor het aantal tanden, ratio en bouwjaar. Soms is het
niet gemerkt, maar je kan nog steeds het aantal tanden zelf tellen en het
aantal tanden van de ring te delen door het aantal tanden van de pinion om de
ratio te krijgen.
Een makkelijker, maar
niet even accurate methode om je ratio te bepalen, is een wiel van de grond te
krikken en het aantal rotaties te tellen die de aandrijfas maakt om het wiel
een volledige rotatie te laten maken. Vermenigvuldig dit getal met twee en dat
is je ratio. Als je een gesloten differentieel hebt, dan kan je moeilijkheden
krijgen wanneer je het wiel met de hand probeert te roteren. Als dit het geval
is, dan moet je beide banden van de grond krikken om het aantal rotaties te
tellen voor één volledige draai van beide banden.
Als je de ratio van één
as weet, dan weet je ook de ratio van de andere as. De ratio van de andere as
moet hetzelfde zijn (kan slechts een paar honderdsten verschillen). Dus als je
het label vóór hebt gevonden, en achter niks, dan weet je toch je ratio’s.
De ratio’s voor een originele
Jeep Wrangler:
~ 2,5 liter motor: 4.10
R&P. Dit is overigens 4.11 voor de achteras.
~ 4,2 en 4,0 liter
motor: 3.07 R&P. Voor deze zescilinders was 3.55 een optie, maar er zijn er
maar weinig.
Voor de Wranglers kan
men 5 verschillende ratio’s kiezen tussen 3.07 en 4.56. Hierbij ga ik uit van
de originele assen (Dana 35C achteras en Dana 30 vooras). Voor een CJ liggen de
ratio’s tussen 2.73 en 4.56, waarbij 2.73 vaak origineel is.
De
redenen waarom ik mijn R&P’s heb veranderd:
~ De eerste en meest
belangrijke reden is het ontlasten van mijn transfer case. Ik heb een
automatische versnellingsbak in mijn Jeep (1988 Wrangler, mijn 1989 Wrangler
heeft een handgeschakelde transmissie). De transfer case van een Jeep met
automatische versnellingsbak slipt altijd door (zie hierboven). Met de grotere
banden (33x12,50 BFG MT’s) gebeurt dit veel vaker. Door de nieuwe R&P’s kan
ik de transfer case ontlasten van dit extra slippen.
~ De tweede reden is de
verbeterde offroad-prestaties. De crawl ratio zal een stuk groter zijn, dus met
minder gas kan je over een helling komen. Hierdoor worden ook mijn assen minder
belast.
~ De derde reden is dat
de motor minder hard hoeft te werken. Hierdoor zal het benzineverbruik weer
dichter bij "origineel" komen te liggen. Als ik het origineel aantal
toeren wil krijgen, dan zou ik 3.73 R&P’s moeten installeren. Ik wil echter
een lagere gearing en heb daarom voor de 4.10 gekozen.
~ De vierde reden:
optrekken bij verkeerslichten gaat een stuk sneller door de lagere overbrenging.
Ook het rijden door berggebieden is een stuk makkelijker, vooral bergop.
Als je besluit tot
nieuwe gears, kan je er meteen lockers (gesloten differentieel) in laten
bouwen. Dit spaart de inbouwkosten voor deze lockers. Mijn 1988 Wrangler heeft open
differentiëlen en mijn 1989 Wrangler heeft een Detroit Softlocker in de
achteras en een ARB Airlocker in de vooras.